Czym jest benzen, jego zastosowanie i wpływ na środowisko

Benzen to jest z popularniejszych surowców, bez których współczesny przemysł nie mógłby istnieć. Prawda jest jednak taka, że coraz więcej mówi się o jego szkodliwym wpływie na zdrowie i środowisko. My podpowiadamy, czym jest, jakie jest jego zastosowanie i wpływ na otaczający świat.

Czym jest benzen?

Benzen jest to organiczny związek chemiczny (C6H6), aromatyczny węglowodór, który składa się z pierścienia sześciu atomów węgla, z których każdy jest połączony z jednym atomem wodoru. Benzen jest bezbarwną cieczą o charakterystycznym, intensywnym zapachu. Odkrył go w 1825 roku angielski fizyk i chemik, Michael Faraday.

Benzen jest jednym z najprostszych aromatycznych związków i jest jednym z najważniejszych związków chemicznych w przemyśle.

Do czego wykorzystuje się benzen?

Benzen stosowany jest w produkcji tworzyw sztucznych, gumy, farb, lakierów, rozpuszczalników, a także w produkcji leków, pestycydów i innych substancji chemicznych. Jednakże jego stosowanie jest ściśle regulowane. Wykorzystuje się go min. do produkcji:

• Tworzyw sztucznych, takich jak polistyren, poliuretan, nylon i inne.
• Gumy syntetycznej, która jest szeroko stosowana w przemyśle motoryzacyjnym i innych branżach.
• Farb, lakierów i powłok malarskich.
• Rozpuszczalników w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym, do produkcji leków, kosmetyków i innych substancji chemicznych.
• Pestycydów i środków ochrony roślin, które są stosowane w rolnictwie.

Benzen jest także wykorzystywany jako surowiec do produkcji innych związków chemicznych, takich jak fenol, kumol, anilina, styren, toluen i inne.

Właściwości benzenu

Mówiąc o benzenie przede wszystkim należy pamiętać, że jest to substancja bardzo silnie trująca, a więc zagrażająca ludzkiemu zdrowiu i żuciu. Wykazuje ona również działanie rakotwórcze, a w procesie jej spalania wydzielany jest charakterystyczny, smolity, czarny dym. Dodatkowo warto pamiętać, że w związku z faktem, że cząsteczki benzenu szybko wchodzą w stan gazowy, jest to substancja bardzo niebezpieczna, gdyż łącząc się z powietrzem, tworzy łatwopalną mieszankę. Oprócz tego benzen wykazuje następujące właściwości, jest:

• Pierwszym związkiem, który został sklasyfikowany jako aromatyczny. Oznacza to, że posiada stabilny pierścień aromatyczny, który charakteryzuje się zwięzłym, trwałym układem elektronowym.
• Bezbarwną cieczą o intensywnym zapachu, który może być wyczuwalny już w bardzo niskich stężeniach.
• Słabo rozpuszczalny w wodzie, ale dobrze rozpuszcza się w innych organicznych rozpuszczalnikach, takich jak etanol, eter i chloroform.
• Stosunkowo stabilny chemicznie, a jednocześnie jest trudny do utlenienia w warunkach normalnych.
• Ze względu na swój stabilny pierścień aromatyczny, benzen jest podatny na reakcje elektrofilowe, czyli reakcje z substancjami, które chętnie akceptują elektrony.
• I tak jak to już zostało zaznaczone, benzen jest bardzo toksyczny i rakotwórczy. Długotrwałe narażenie na benzen może prowadzić do poważnych chorób, takich jak białaczka i inne choroby układu krwionośnego.

Dlaczego benzen jest niebezpieczny?

Skoro już wiemy, że benzen jest szkodliwy dla zdrowie i życia człowieka, warto również odpowiedzieć dlaczego tak się dzieje? Jest to substancja toksyczna i rakotwórcza. Długotrwałe narażenie na jej działanie może prowadzić do poważnych chorób, takich jak białaczka, chłoniak, anemia i inne choroby układu krwionośnego.

Benzen może być wdychany w powietrzu w miejscu pracy lub zanieczyszczonym powietrzu w środowisku zewnętrznym. Może też przenikać przez skórę podczas kontaktu z substancjami zawierającymi benzen. Dlatego też, pracownicy przemysłu chemicznego, w którym stosuje się benzen, są szczególnie narażeni na niebezpieczeństwo związane z tym związkiem.

Benzen jest również szkodliwy dla środowiska. Może wpływać na jakość powietrza i gleby, a jego emisja może prowadzić do poważnych zagrożeń dla ekosystemów.

Ze względu na swoje niebezpieczne właściwości, stosowanie benzen jest ściśle regulowane przez agencje regulacyjne, takie jak np. Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska (EPA) oraz Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC). Wiele krajów wprowadziło także ograniczenia w stosowaniu benzen w przemyśle, w celu minimalizacji jego wpływu na zdrowie i środowisko.

Jak wystrzegać się benzenu w domu?

Benzenu nie powinno się przechowywać ani stosować w domowych warunkach ze względu na jego toksyczność i potencjalne niebezpieczeństwo dla zdrowia ludzkiego. Aby zaś uniknąć narażenia na jego działanie w domu, możemy podjąć kilka środków ostrożności, takich jak:

• Unikaj stosowania produktów chemicznych zawierających benzenu, takich jak farby, lakiery, rozpuszczalniki, kleje, środki czyszczące, pestycydy i inne.
• Dobrze wentyluj pomieszczenia, w których stosujesz produkty chemiczne.
• Przechowuj produkty chemiczne w oryginalnych opakowaniach, z dala od źródeł ciepła i bezpiecznie, poza zasięgiem dzieci.
• Unikaj palenia tytoniu w domu, ponieważ benzen jest jednym z jego składników.
• Pamiętaj, aby w przypadku awarii lub wycieku substancji chemicznej natychmiast powiadomić odpowiednie służby ratownicze i postępować zgodnie z ich instrukcjami.
• Stosuj oczyszczacz powietrza, a jednocześnie pamiętaj o regularnej filtrów: filtr HEPA, filtr węglowy, filtr wstępny.

Podsumowując, benzenu nie powinno się stosować ani przechowywać w domowych warunkach, a w przypadku podejrzenia jego obecności lub innych niebezpiecznych substancji chemicznych należy natychmiast skontaktować się z lokalnymi służbami ratowniczymi lub specjalistyczną firmą zajmującą się usuwaniem niebezpiecznych odpadów.