Powietrze w Krakowie coraz lepszej jakości?
Jak co roku, na początku stycznia, Urząd Miasta Krakowa publikuje zestawienia i podsumowanie podjętych działań w roku ubiegłym. Nie zabrakło takiego podsumowania również teraz. Krakowski magistrat chwali się sukcesami w walce z zanieczyszczeniem powietrza. Według zestawienia w 2020 roku w Krakowie stan jakości powietrza był znacznie lepszy niż jeszcze dwa lata wcześniej. Sukcesywnie spada liczba dni, w których dobowe normy pyłów PM10 są przekroczone. Czy faktycznie w Krakowie jakość powietrza ulegała polepszeniu? Oznaczałoby to, że rządowe i lokalne inicjatywy proekologiczne są skuteczne. Przyjrzyjmy się bliżej wynikom badań krakowskiego magistratu.
Jakość powietrza w 2018 i w 2020
W 2018 roku zanotowano ponad 100 dni, w których przekroczone zostały dobowe normy pyłów. W 2020 z kolei było ich mniej niż 50. Od dwóch lat nie przekroczono również normy rocznej dla pyłów PM10 wynoszącej 40 µg/m3.
W roku 2019 wprowadzono zakaz używania węgla oraz drewna do ogrzewania budynków. Zakończył się również projekt dotacji na wymianę pieców, wśród których Kraków był liderem. W samym tylko 2019 roku z miasta zniknęło ponad 4 tysiące kopciuchów, a tym samym stolica małopolski wypadła z niechlubnego rankingu najbardziej zanieczyszczonych miast. W związku z tym mogłoby się wydawać, że walka ze smogiem mimo, że powolna zmierza w dobrym kierunku.
– Działania miasta w zakresie poprawy jakości powietrza przynoszą efekty, ale to nie znaczy, że będą one w błyskawicznym tempie odczuwalne. Wymaga to czasu i współpracy w obszarze gmin ościennych czy całej Małopolski. Kraków nie jest samotną wyspą, a na stan powietrza ma wpływ bardzo wiele czynników, również to, jak wygląda tempo wymiany pieców poza granicami stolicy Małopolski – mówił Paweł Ścigalski pełnomocnik prezydenta ds. jakości powietrza. – Widzimy jednak, że sukcesywnie, z roku na rok, oddychamy coraz lepszym powietrzem, w którym jest zdecydowanie mniej pyłów czy innych szkodliwych związków chemicznych, jakimi są choćby rakotwórcze węglowodory aromatyczne – dodawał.
Walka ze smogiem w kolejnych latach
Zakończenie w 2020 roku programu wymiany pieców węglowych nie zakończyło walki z zanieczyszczeniem powietrza w mieście i jego okolicach. Krakowski magistrat zapowiada bowiem, że będzie kontynuować program termomodernizacji budynków jednorodzinnych oraz program osłonowy – związany z dopłatami do rachunków po wymianie na ekologiczne źródło ciepła. Niesłabnącym zainteresowaniem cieszą się także dotacje na odnawialne źródła energii, o które będzie można starać się już w najbliższych miesiącach. Nowy program wparcia ma zostać ogłoszony niebawem.
Czy zanieczyszczenie powietrza w Krakowie jest coraz mniejsze?
Pomimo znacznej poprawy jakości powietrza, Kraków nie pozbył się smogu. Fatalna jego jakość to wciąż codzienność mieszkańców stolicy małopolski. Wszelkie działania podejmowane przez magistrat na rzecz zmniejszenia smogu są skuteczne, ale niewystarczające. Problemem Krakowa jest bowiem napływające powietrze z okolicznych wiosek. Jeżeli bliżej przyjrzymy się mapie Airly zauważymy, że nadal najbardziej zanieczyszczony pozostaje krakowski obwarzanek, gdzie stężenie pyłów zawieszonych jest znacznie przekroczone. Okolice Zabierzowa, Gmina Wieliczka, Igołomia itp. to obecnie najbardziej zanieczyszczone miejsca w Małopolsce, a to z kolei sprawia, że smog jest „wdmuchiwany” do centrum Krakowa. Oznacza to tyle, że lokalne władze powinny podjąć działania zmierzające do poprawy jakości powietrza krakowskiego obwarzanka, a nie tylko samego miasta.
Bez skutecznych działań podejmowanych na rzecz poprawy jakości powietrza i szybszym wdrażaniu programów pomocowych na próżno ogłaszać zwycięstwo walki ze smogiem.