Co to jest PM 2,5 i jak się go wystrzegać?
Podczas czytania artykułu naukowego lub zdrowotnego, albo słuchając wiadomości w ramach relacji z pożarów lub innych zdarzeń związanych z zanieczyszczeniem powietrza można się spotkać się z tak zwanym pojęciem PM 2,5.
PM 2,5 z pewnością nie jest obojętny dla naszego zdrowia. Jego obecność w powietrzu może mieć poważne, negatywne skutki dla naszego układu oddechowego i krwionośnego oraz powodować inne problemy zdrowotne, dlatego powinniśmy się go wystrzegać.
Co to jest PM 2,5 i jak się go wystrzegać?
PM 2.5 odnosi się do kategorii cząstek stałych o wielkości 2,5 mikrona lub mniejszej (dla porównania średni przekrój ludzkiego włosa wynosi 50 mikronów). PM oznacza „cząstki stałe”. Wiele organizacji zdrowia klasyfikuje cząstki stałe według wielkości, ponieważ cząstki o różnej wielkości mają różne skutki zdrowotne. Na przykład cząstki PM 10 (cząstki mniejsze niż 10 mikronów) mogą podrażniać nos i oczy, ale nie powodują tych samych problemów zdrowotnych, co cząsteczki PM2,5.
Cząsteczki o wielkości 2,5 mikrona lub mniejsze są uważane za szczególnie niebezpieczne dla zdrowia ludzkiego, ponieważ omijają wiele mechanizmów obronnych naszego organizmu takich jak: włosy w nosie i śluz działające w celu wychwycenia tych mniejszych cząstek, zanim wnikną one głębiej w nasze ciała. Cząsteczki PM 2,5 mogą dostać się do naszych płuc, dalej do pęcherzyków płucnych i ostatecznie do krwioobiegu.
Cząstki PM 2.5 mogą zawierać chemikalia i być częściowo ciekłe. Zanieczyszczenia w postaci cząstek, które składają się całkowicie lub częściowo z kropelek cieczy, nazywane są aerozolami. Do naturalnych aerozoli należą pył, sól morska i popiół wulkaniczny, natomiast źródła wytworzone przez człowieka to emisje fabryczne i samochodowe, spalanie węgla i spalanie biomasy w celu oczyszczenia ziemi lub uprawy.
Istnieje też kilka wewnętrznych źródeł PM 2.5, które mogą mieć wpływ na zdrowie, należą do nich: palenie w kominku drewnem i węglem, dymy kuchenne, dym papierosowy, a nawet spalanie świec.
Dlaczego PM 2,5 jest szkodliwy?
Liczne badania naukowe wykazały, że wyższe ilości cząstek PM 2,5 w powietrzu mogą zwiększać częstotliwość występowania chorób układu oddechowego oraz mogą prowadzić do zawałów serca
i śmierci.
PM 2.5 jest szczególnie niebezpieczne, dlatego, że 2,5 mikronowe cząsteczki głęboko wnikają do płuc i nie można ich wydalić z organizmu na przykład poprzez kaszel czy kichanie, tak jak jest to możliwe w przypadku PM 10.
Jak zabezpieczyć się przed wysokimi poziomami PM 2,5 na zewnątrz?
Aby ochronić się przed niebezpiecznym pyłem PM 2,5 na zewnątrz, należy dowiedzieć się, kiedy i gdzie występuje.
Można sprawdzić bieżące i prognozowane warunki jakości powietrza w Twojej okolicy. Jeśli wskaźnik jakości powietrza pokazuje podwyższone poziomy zanieczyszczeń, ogranicz spędzanie czasu na zewnątrz i zmniejsz poziom aktywności na świeżym powietrzu, ponieważ wyższy poziom wysiłku zwiększa tempo oddychania i narażenie na zanieczyszczenia. Zachowaj szczególną ostrożność, jeśli masz astmę lub inne problemy z oddychaniem lub chorobami układu krążenia.
Ludzie zaniepokojeni zanieczyszczeniem powietrza na zewnątrz często stosują maski ochronne. Badania wykazały, że maski mogą faktycznie zmniejszać ilość wdychanego pyłu PM 2,5, ale maska musi być tak zaprojektowana, aby odfiltrować PM 2,5, a także musi dobrze pasować, aby nie było szczelin powietrznych. Więcej o tym dowiesz się tutaj. Bardziej długoterminowym sposobem ochrony przed wysokimi poziomami PM 2.5 jest głosowanie na wybranych urzędników, którzy są za regulowaniem zanieczyszczeń PM 2.5.
Jak uchronić się przed PM 2,5 w pomieszczeniu?
Jeśli poziomy PM 2,5 są wysokie na zewnątrz, należy unikać wychodzenia z domu, okna i drzwi powinny być zamknięte oraz należy uruchomić klimatyzację.
Ponieważ istnieją także wewnętrzne źródła PM 2.5, należy ograniczyć użycie wentylatorów, które mogą mieszać kurz i inne cząsteczki. Należy również unikać spalania drewna w kominku lub świec w środku, a podczas gotowania i korzystania z piekarnika należy zapewnić odpowiednią wentylację.
Dobrym sposobem na usunięcie cząstek stałych z powietrza w domu jest zastosowanie oczyszczacza powietrza z filtrem HEPA, który ma zdolność usuwania 99,97 procent cząstek o wielkości 0,3 mikrona. Natomiast zastosowanie filtra z węglem aktywnym usunie z powietrza także aerozole i nieprzyjemne zapachy, dym papierosowy i lotne związki organiczne.
Reasumując, pomiar PM 2.5 informuje nas o skali zanieczyszczenia powietrza drobnymi i niebezpiecznymi cząsteczkami wnikającymi głęboko do płuc, dlatego ważne jest poznać źródła emisji i środki ochrony, aby do maksimum ograniczyć ekspozycję na PM 2.5.