Zanieczyszczenie powietrza jest głównym zagrożeniem dla pszczół miodnych
Niezależnie od tego, czy są to spaliny z samochodów, czy dym z elektrowni, zanieczyszczenie powietrza jest często niewidocznym zagrożeniem, które jest główną przyczyną zgonów na całym świecie.
Powietrze do oddychania nasycone metalami ciężkimi, tlenkami azotu i drobnymi cząstkami stałymi wiąże się z szeregiem przewlekłych schorzeń, w tym z problemami płuc, chorobami serca, udarem i rakiem.
Jeśli zanieczyszczenie powietrza może szkodzić zdrowiu ludzkiemu na wiele różnych sposobów, oczywistym jest, że cierpią na nie również inne zwierzęta.
Zanieczyszczenie powietrza jest głównym zagrożeniem dla pszczół miodnych.
Zanieczyszczenia w powietrzu mają wpływ na wszystkie rodzaje życia, nawet na owady. Na przykład na silnie zanieczyszczonych obszarach Serbii naukowcy odkryli zanieczyszczenia zalegające na organizmach europejskich pszczół miodnych. Wiadomo, że spaliny samochodowe przerywają wskazówki zapachowe, które przyciągają i kierują pszczoły w stronę kwiatów, a także zakłócają ich zdolność zapamiętywania zapachów.
Nowe badanie przeprowadzone w Indiach ujawniło, w jaki sposób zanieczyszczenie powietrza może osłabiać zdrowie pszczół miodnych na wolności. Efekty te mogą nie zabić od razu pszczół. Jednak podobnie jak ludzie często pracujący w warunkach dużego stresu lub przy złym samopoczuciu, naukowcy odkryli, że zanieczyszczenie powietrza spowolniło wykonywanie codziennych czynności pszczół i mogło skrócić ich życie.
Indie to jeden z największych na świecie producentów owoców i warzyw. Niezbędne do tego sukcesu są gatunki zapylaczy, takie jak olbrzymia azjatycka pszczoła miodna. Kolonie mogą migrować na odległość setek kilometrów w ciągu roku, zapylając szeroką gamę dzikich roślin i upraw w całych Indiach.
Naukowcy zbadali, jak ten gatunek radził sobie w mieście Bangalore w południowych Indiach, gdzie odnotowano jedne z najwyższych w kraju poziomów zanieczyszczenia powietrza. Gigantyczne pszczoły azjatyckie obserwowano i zbierano w czterech miejscach w mieście w ciągu trzech lat. Każde miejsce miało inne poziomy zanieczyszczenia powietrza. Liczba pszczół odwiedzających kwiaty była znacznie niższa w miejscach najbardziej zanieczyszczonych, w których tym samym ilość zapylanych roślin prawdopodobnie też była dużo mniejsza. Pszczoły z tych miejsc ginęły szybciej po złapaniu i podobnie jak domy w brudnym mieście, były częściowo pokryte śladami arsenu i ołowiu. Miały arytmiczne bicie serca, mniej komórek odpornościowych i częściej wykazywały oznaki stresu.
Nie tylko pszczoły wykazały ten trend. W kolejnym eksperymencie autorzy badania umieścili klatki muszek owocówek w tych samych miejscach. Podobnie jak pszczoły, muchy zostały pokryte zanieczyszczeniami, umierały szybciej tam, gdzie było większe zanieczyszczenie powietrza i wykazywały wyższy poziom stresu.
Zagrożenie, jakie stwarzają pestycydy, jest dobrze znane, ale jeśli zanieczyszczenie powietrza wpływa również na zdrowie szeregu owadów zapylających, to co to oznacza dla ekosystemów i produkcji żywności?
Nasza dieta byłaby poważnie ograniczona, gdyby owady takie jak pszczoły miodne były upośledzone w swoich obowiązkach zapylania, ale zagrożenie dla całych ekosystemów utratą tych gatunków jest jeszcze poważniejsze.
Na szczęście istnieją sposoby rozwiązania tego problemu.
Mniej samochodów, więcej kwiatów!
Zastąpienie samochodów czystymi alternatywami, takimi jak zelektryfikowany transport publiczny, znacznie przyczyniłoby się do zmniejszenia zanieczyszczenia. Stworzenie większej liczby miejskich terenów zielonych z dużą ilością drzew i innych roślin pomogłoby również w filtrowaniu powietrza, zapewniając jednocześnie pszczołom nowe źródła pożywienia i siedliska.
W ostatnich latach coraz częściej miejskie obszary zielone, m.in. trawniki przekształca się w łąki dzikich kwiatów, aby „dokarmiać” owady.
Takie przedsięwzięcia są istotne nie tylko z uwagi na ochronę pszczół i owadów latających, ale w dużej mierze są inwestycją w przywrócenie naturalnego, niezakłóconego zanieczyszczeniami ekosystemu, który tak bardzo jest istotny dla równowagi środowiska oraz zdrowia i życia ludzi.