Filtry w oczyszczaczu powietrza przestały działać i co dalej?

Oczyszczacz powietrza to dziś nieodłączny element wielu domów i biur. Nasz cichy towarzysz, który dba o zdrowie, komfort i lepsze samopoczucie, a tym samym … naszą wydajność.  Jednak z czasem nawet najlepszy sprzęt zaczyna działać gorzej. Dzieje się tak z bardzo różnych przyczyn, najczęściej jednak z powodu zużytych filtrów. Co zrobić, gdy oczyszczacz przestaje spełniać swoją rolę? Czy to wina filtrów w oczyszczaczu i czy ich wymiana rzeczywiście wystarczy? Na te i podobne pytania odpowiadamy w tym artykule. Zapraszamy do lektury.

Dlaczego filtry się zużywają?

Filtry w oczyszczaczach powietrza pracują nieustannie. Każda godzina działania urządzenia to tysiące litrów przefiltrowanego powietrza. Wraz z nim do środka trafiają mikroskopijne cząsteczki kurzu, smogu, pyłków roślin, sierści zwierząt, zarodników pleśni, bakterii i wirusów. Wszystko to osiada na powierzchni filtrów, które z czasem przestają być w stanie zatrzymywać kolejne zanieczyszczenia. To naturalny proces, który świadczy o tym, że oczyszczacz rzeczywiście działa.

W filtrach wstępnych, zwykle wykonanych z drobnej siatki, osadza się głównie większy kurz i włosy. Choć można je czasem delikatnie oczyścić, z biegiem miesięcy materiał traci swoją przepuszczalność. Kolejny etap to filtr HEPA, czyli serce oczyszczacza. Jego gęsta struktura z włókien zatrzymuje mikroskopijne cząsteczki o średnicy nawet 0,3 mikrometra. Jednak im więcej takich cząsteczek osiada między włóknami, tym trudniej powietrze przez nie przepływa. W efekcie urządzenie musi pracować intensywniej, co prowadzi do szybszego zużycia silnika i większego poboru prądu.

Ważną rolę odgrywa także filtr węglowy, który pochłania zapachy i lotne związki organiczne (np. dym papierosowy, opary kuchenne czy środki czystości). Niestety, z czasem pory węgla aktywnego wypełniają się, przez co filtr traci zdolność adsorpcji zapachów. Taki zużyty filtr nie tylko nie oczyszcza powietrza, ale może stać się źródłem nieprzyjemnego zapachu. Na tempo zużycia filtrów wpływa wiele czynników: jakość powietrza w okolicy, częstotliwość korzystania z oczyszczacza, a nawet pora roku. Zimą, gdy poziom smogu rośnie, filtr HEPA zapycha się znacznie szybciej. Z kolei wiosną, w okresie pylenia roślin, oczyszczacz pracuje intensywniej, by chronić alergików.

Regularna wymiana filtrów to więc nie tylko kwestia utrzymania wydajności urządzenia, ale też gwarancja zdrowego, czystego powietrza w domu przez cały rok.

Jak rozpoznać, że filtr wymaga wymiany?

Zużyty filtr to coś, czego często nie widać gołym okiem, ale z pewnością da się to odczuć. Oczyszczacz powietrza, który przez wiele miesięcy pracował bez wymiany filtrów, zaczyna działać inaczej: głośniej, mniej wydajnie, a czasem nawet wydziela nieprzyjemny zapach. To sygnały, których nie warto ignorować. Najbardziej oczywistym objawem jest komunikat od samego urządzenia. Większość nowoczesnych oczyszczaczy ma czujnik zużycia filtra i odpowiednią kontrolkę. Jeśli zapala się lub miga, oznacza to, że nadszedł czas na wymianę. Warto jednak pamiętać, że czujnik działa na podstawie czasu pracy i intensywności użycia, a nie realnego stopnia zabrudzenia. Dlatego nawet jeśli kontrolka jeszcze się nie świeci, ale powietrze w domu wydaje się mniej świeże, warto samodzielnie ocenić stan filtra.

 

Innym objawem może być pogorszenie jakości powietrza w pomieszczeniu. Jeśli czujniki jakości powietrza pokazują stale podwyższone wartości PM2.5 lub zapach w domu utrzymuje się dłużej niż zwykle, prawdopodobnie filtr HEPA lub węglowy przestał spełniać swoją funkcję. Również głośniejsza praca urządzenia, szczególnie przy tych samych ustawieniach, wskazuje na to, że przepływ powietrza jest ograniczony przez nagromadzony kurz.

Warto też zwrócić uwagę na wygląd samego filtra. Jeśli po jego wyjęciu widać warstwy kurzu, pyłu lub przebarwienia, to znak, że filtr jest przepełniony. Filtry HEPA często z białych stają się szare lub brązowe, a węglowe tracą swoją charakterystyczną, ziarnistą strukturę. Choć kusi, by taki filtr odkurzyć i używać dalej, nie jest to dobre rozwiązanie, struktura włókien HEPA jest zbyt delikatna i po takim zabiegu traci skuteczność.

Czasami pierwszym sygnałem zużycia filtra jest… nasze samopoczucie. Więcej kichania, suchość w gardle, uczucie ciężkiego powietrza – to mogą być subtelne, ale wyraźne znaki, że oczyszczacz już nie działa jak dawniej. Regularna kontrola filtrów, przynajmniej raz w miesiącu, pozwala uniknąć takiej sytuacji i zachować optymalną jakość powietrza w domu.

Jeśli więc oczyszczacz pracuje głośniej, słabiej lub przestał poprawiać komfort oddychania, nie zwlekaj, to najlepszy moment, by sprawdzić filtry i przygotować nowe.

Co zrobić, gdy filtr przestał działać?

Najlepszym rozwiązaniem jest wymiana filtra na nowy, zgodny z modelem urządzenia. Każdy producent zaleca konkretną częstotliwość wymiany, zwykle co 6–12 miesięcy. W przypadku filtrów HEPA czy węglowych zbyt długie używanie prowadzi nie tylko do spadku skuteczności, ale może również obciążyć silnik oczyszczacza. Jeśli nie masz pewności, jaki filtr będzie odpowiedni, warto zajrzeć do instrukcji obsługi lub skontaktować się z autoryzowanym serwisem.

Jak dbać o nowe filtry?

Aby nowy filtr służył jak najdłużej, dobrze jest regularnie czyścić wloty powietrza z kurzu, unikać ustawiania oczyszczacza w zakurzonych kątach oraz kontrolować poziom wilgotności w pomieszczeniu. Niektóre filtry wstępne można delikatnie odkurzać lub przemywać, zawsze jednak należy stosować się do zaleceń producenta.

Czyste powietrze, inwestycja w zdrowie

Dbanie o stan filtrów to nie tylko kwestia techniczna, ale przede wszystkim zdrowotna. Zużyty filtr nie zatrzyma pyłów PM2.5, bakterii czy alergenów, które wpływają na układ oddechowy i ogólną odporność organizmu. Regularna wymiana filtrów to prosty sposób, by oddychać czystym, zdrowym powietrzem każdego dnia.

Zadbaj o swoje powietrze już dziś, sprawdź, w jakim stanie są filtry w Twoim oczyszczaczu i zamów nowe, zanim zauważysz różnicę w jakości powietrza!