Azbest w powietrzu – kto jest najbardziej narażony?
Azbest, niegdyś uważany był za rewolucyjny materiał w budownictwie mieszkaniowym i przemyśle ze względu na jego plastyczność, a także odporność na ciepło i korozję. Materiał ten powszechnie znajdowano w prawie każdym materiale konstrukcyjnym, od izolacji, plastiku, płytek, klejów i gontów dachowych po duże urządzenia gospodarstwa domowego.
Jednakże ze względu na jego toksyczność od 1997 roku zakazano wprowadzania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej azbestu i wyrobów zawierających azbest, produkcji wyrobów zawierających azbest oraz obrotu azbestem i wyrobami zawierającymi azbest.
Chociaż przepisy poważnie ograniczyły większość zastosowań azbestu, starsze budynki i maszyny nadal często zawierają produkty z wysokim procentem azbestu, przez co wiele osób może się zastanawiać czy są na niego narażeni.
Azbest nie jest uważany za niebezpieczny, dopóki nie zostanie naruszony, a włókna nie zostaną zawieszone w powietrzu jako PM2,5 lub PM10, więc na ogół najbardziej zagrożone są osoby wykonujące zawody, które mają do czynienia z tymi materiałami.
Azbest w powietrzu – kto jest najbardziej narażony?
Poniżej przedstawiono najbardziej ryzykowne zawody oraz sposób, w jaki pracownicy ci mogą mieć kontakt z azbestem.
1. Pracownicy budowlani
Budownictwo jest jednym z najbardziej niebezpiecznych zawodów ze względu na ryzyko obrażeń spowodowanych ciężkim sprzętem i upadkami, ale także z uwagi na spore narażenie na azbest. Wiadomo, że w przemyśle tym jest wiele materiałów zawierających azbest, w tym izolacja, gont dachowy, cement i płytki podłogowe. Wśród wielu zagrożonych miejsc pracy do najbardziej narażonych należą ekipy rozbiórkowe, monterzy płyt gipsowo-kartonowych, dekarze, cementownicy i instalatorzy rur.
2. Stoczniowcy
Ze względu na pożądane właściwości azbestu, takie jak odporność na ciepło i ogień, materiał ten był powszechnie stosowany na statkach, zwłaszcza w wojsku, w prawie każdym aspekcie konstrukcji, od kotłów i izolacji po farbę na ścianach. Weterani marynarki wojennej są szczególnie narażeni na rozwój azbestozy lub międzybłoniaka, ponieważ mogli mieć kontakt na uszkodzonymi lub skorodowanymi materiałami w zamkniętym statku przez długi czas. Osoby zaangażowane w tę dziedzinę powinny monitorować swoje zdrowie, ponieważ objawy azbestozy lub międzybłoniaka mogą pojawić się po 10-50 latach.
3. Strażacy
Azbest stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia strażaków, ponieważ płomienie niszczą osłony ochronne i elementy wiążące, uwalniając azbest do powietrza. Strażacy stosują zwykle ubiór i sprzęt ochronny, ale warto wiedzieć, że włókna z azbestu nawet po opanowaniu pożaru nadal mogą pozostać w powietrzu.
4. Mechanicy
Mechanicy są bardzo narażeni, ponieważ azbest od dawna uważany jest za idealny materiał na części mechaniczne. Oprócz starszego sprzętu warsztaty naprawcze często nie są dobrze wentylowane, co powoduje ryzyko gromadzenia się pyłu azbestowego. Istnieje również ryzyko narażenia w wyniku nieodpowiednich procedur czyszczenia, takich jak wycieranie kurzu i sprawianie, że włókna unoszą się w powietrzu i łatwo wdychane. Ważne jest, aby wziąć pod uwagę te czynniki, ponieważ wielu pracowników nie zdaje sobie sprawy, że produkty, których używają, mogą zawierać azbest i dlatego nie podejmują odpowiednich środków ostrożności, aby chronić swoje płuca.
Jak się chronić?
Najlepszym sposobem ochrony przed azbestem jest unikanie go w ogóle, a jeżeli jest to niemożliwe to należy badać jego zawartość w powietrzu, która określi na jakim poziomie zagrożenie występuje.Praca w szkodliwych warunkach wymaga właściwego zabezpieczenia poprzez odpowiedni ubiór, ochronę twarzy i właściwej wentylacji pomieszczeń.
W celu zabezpieczenia dróg oddechowych należy stosować wysokiej jakości maski ochronne (więcej o maskach dowiesz się tutaj), a w związku z tym, że pył może wnikać także do oczu to warto dodatkowo zaopatrzyć się w robocze okulary.
W celu uzyskania bezpiecznego i czystego powietrza warto zainwestować również w oczyszczacz powietrza z wysokosprawnymi filtrami HEPA, które są w stanie usunąć cząstki z powietrza nawet w 99,97%.